Karaca Mağrası, Gümüşhane'nin Torul ilçesine bağlı Cebeci köyü içerisindedir. Mağrada damlataşı şekilleri, sarkıtlar, dikitler, sütunlar, org desenli duvarlar, mağra çiçekleri, mağra incileri ve traverten basamakları gibi birçok doğa harikasını birarada görebilirsiniz. Ayrıca Karaca Mağrasının havası astım hastalığı başta olmak üzere birçok solunum hastalığına iyi gelmektedir. Karaca Mağrası, denizden 1550m yükseklikte, şehir merkezine ise 17 km mesafededir.

Karaca Mağarası şehir merkezine 17 km mesafede ve denizden 1550 km. yüksekliktedir.Mağara Gümüşhane Anayol güzergahının12. km'sinden kuzeye ayrılan 4 km lik yolu takiben ulaşılır.Ana tur güzerğahından sonraki 4 km. lik yol çift şerit ve asfaltlanmış, tur otobüslerinin rahatça gittiği bir yoldur. Mağaranın bulunduğu yerde kır kahvesi , dinlenme tesisleri gibi ziyaretçilerin çeşitli ihtiyaçlarının karşılayacakları öncül tesisler mevcuttur.

Bulunduğu sahada üskretase formasyonları geniş bir yayılışa sahiptir.Bunlar genellikle andezitik ve bazaltik lavlar ile lüflerden ve aglomeralardan oluşmaktadır.Bu serinin toplam kalınlığı 1000 m yi bulmakta ve içerisinde yer yer kalker, marn ve grelerden oluşan ve kalınlığı 100 m. ile 200 m. arasında değişen arakatkılar vardır.Karaca Mağarası da bu seri içerisinde karakterli volkanitlerin çevrelediği bol çatlaklı masif kalkerler içerisinde gelişme olanağı bulmuştur

Karaca Mağarası damlataşı oluşumları bakımından çok zengindir.Mağara içerisinde sarkıtlar, dikitler,sutunlar, org desenli duvarlar, bayrak şekilleri ve perde damlataşları, mağara çiçekleri, mağara incileri, fil kulakları, traverten havuzları, tarverten basamakları, ayrıca mağara gülleri damlataşı havuzlarının kenarlarından hatta havuzlardan çıkan küçük dikitlerin üzerinden oluşmuştur.Mağarada damlataşı havuzları büyük boyutlara ulaşmıştır. Özellikle mağaranın son bölümlerinde bu havuzların derinliği 1 m yi bulmaktadır.Mağara içerisinde beyazdan laciverte kadar çeşitli renklerdeki travertenlerin varlığı ise traverterleri oluşturan suyun içerisindeki demir ve magnezyum gibi erimiş minarel maddelerinin çok yoğun olduğunu göstermektedir.

Mağara yatay yönde gelişme göstermiş, elipse benzeyen dört ayrı salonun birbirine birleşmesinden meydana gelmiştir. Bu salonlardan ikisi çatlak sistemlerinden sızan suların oluşturduğu duvar damlataşları ile ikiye bölünmüş ve salon sayısı altıya çıkmıştır. Mağaranın girişi bir insan boyu yükseklikte başlayıp içeriye doğru gidildikçe bir huni şeklinde genişlemektedir.Karaca Mağarasını bir bütün olarak ele aldığımızda giriş noktasından en uç noktaya 105 m. uzunlıkta olduğumuzu görürüz. tavan yüksekliği ise ortalama 18m.dir.Mağaranın toplam iç alanı ise 1500 m2 dir

Karaca Mağarası içerisinde akarsu bulunmamaktadır.Ancak tavandaki çatlaklardan sızan sular çeşitli damlataşı şekillerinin oluşumuna günümüzde de devam etmesine olanak sağlamıştır.Ayrıca mağara içerisinde traverten havuzları ve birkaç gölcük bulunmaktadır. Bu gölcüklerden üç ve dört numaralı salonların girişindekiler zengin su varlığına sahiptir.

Kaynak: Vikipedi