Şanlıurfa'nın köklü bir Türkmen ailesinden gelen Mirkelam, Şanlıurfa eski milletvekili Ferit Aydın Mirkelamın yeğenidir. Adını Orta Asya'daki Fergana Ovası'ndan alır.

Babası avukat Nazım Mirkelam, ut ve piyano çalar. "Gül ağacı değilem, her gelene eğilem" şarkısının bestecisi İzmir Milletvekilliği ile senatörlük yapmış Necip Mirkelamoğlu da ailedeki müzisyenlerden.

Çoğu yayımlanmayan polisiye ve bilimkurgu romanları yazmış, adliyede gördüğü bir evrak çantasından etkilenerek eşini, dostunu ve oğlu Fergan'ı oynattığı Kara Çanta adında bir soygun filmi çekmiş bir babadır Nazım Bey. Ama eşinden ayrıldığı için oğluyla çok yakın olamazlar, annesi ve anneannesi tarafından büyütülür Fergan Mirkelam.

İlkokulu Fındıkzade Çapa, ortaokulu Özel Kalamış, liseyi Fenerbahçe Lisesi'nde okur. Beste yapmaya ortaokulda, şarkı söylemeye Saint Joseph Lisesi'nin orkestrasında başlar. 1984'te Yıldız Üniversitesi Kocaeli Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği'ni kazanır. Üniversite yıllarında Ortaköy sokaklarında yürür, duygularını tartmasını, şiir yazmasını hep orada deniz kenarında öğrenir. 1990 yılında mezun olur.

Çocukluk hayali balıkçılıktır. Mühendisliği sevmez. Tezgâhtarlıktan fabrika işçiliğine kadar yapmadığı iş kalmaz. Bir müddet radyolarda DJ'lik de yapar.


1986 yılında, Marmaris'te bir yaz gecesinde, Kayahan konserden çıkmış, yanında ekip arkadaşları, iskelede gitarıyla bir şeyler çalmakta. Yirmi yaşında olan Mirkelam yaklaşır yanlarına, "Ben de bir şey çalabilir miyim?" der. Gitarı alır, çalar ve söyler: "İstanbul'da bir barda / Bir bardak şarap yanımda...". İskender Paydaş çok sever şarkıyı. İstanbul'da birbirlerinin izini kaybetseler de, Fergan Mirkelam kaderini değiştirecek bu tanışmanın peşine düşer, Paydaş'ı arar, bulur. Daha sonra 1986 yılında Kayahan Acar'la Eurovision Türkiye elemelerine katıldı. Emel-Erdal albümünde “Alaturka Benim Canım” adlı şarkısıyla, Burak Kut'un albümünde üç şarkısıyla yer aldı. Aralarında Nazan Öncel'in de bulunduğu birkaç sanatçıya geri vokal yaptı. 1990 yılında “Karşılıksız Çek” adlı şarkısıyla Kuşadası Altın Güvercin Yarışması'na katıldı ve ikinci oldu. 1994 yılında Best FM'de DJ olarak çalıştı.


İskender Paydaş ile tanıştıktan sonra şarkıları da değerini bulur. Tarkan'ı da ünlü yapan İstanbul Plak'ın sahibi Mehmet Söğütoğlu'na "Bizim böyle şarkılarımız var, satmayabilir, seni kurtarsın, biz de müzik yapmaya devam edelim yeter" derler. Hedefleri mütevazıdır.

29. yaşgününde, 20 Mayıs 1995'te, Kayahan'ın programına konuk olur Mirkelam ve koşar adam olarak girer gündeme. Umur Turagay'ın klibi, Serra d'Autry'nin yarattığı imaj ve İskender Paydaş'ın sihirli düzenlemesiyle Her Gece bir gecede dillere dolanır. Henüz albüm çıkmamıştır bile. 12 Kasım 1995 tarihinde çıkardığı albümü ile çok iyi bir satış grafiği yakaladı : kendi adını taşıyan albüm bir günde 200 bin, toplamda 750 bin satar. Ali Kırca 1995 yılında "90'lar Türkiye'sinin plastik kahramanlarının sonuncusu... Koşuyor koşuyor bir yere varamıyor" diye yazmıştı.


İkinci ve üçüncü albümlerini İskender Paydaş'sız yapar. 2001 yılında ikili yeniden bir araya gelir ve yine parlayan şarkılar çıkar ortaya, AB'ye hitaben "Kokoreç" dillere dolanır, terk eden sevgililer için ise "Unutulmaz".

2004'te en depresif albümünü yapar : "Kalbimde Parmak İzin Var". Arada "Aşkımsın" gibi kıpırtılı şarkılar vardır ama "Katilimsin" daha baskındır.

2006'nın bitmesine birkaç gün kala, Mirkelam DMC - Pasaj Müzik etiketiyle çıkan albümün adı "Mutlu Olmak İstiyorum" ile döndü.


Şarkı Söylemek Lazım adlı müzik düeti yarışmasına Didem Uzel'in koçu olarak katıldığı yarışma da pek de favori bir çift olarak gösterilmeyen Didem Uzel - Mirkelam çifti finale kadar gelmiş ve 3. olmuştur.